Dzwonowo - zaginione miasto w Parku Krajobrazowym Puszcza Zielonka

Nastała sobota i pojawiło się typowe, włóczykijowe swędzenie łapek. Bajka też wyglądała jakby miała coś do wybiegania. Decyzja była prosta i szybka, spadamy! Bez chwili namysłu w sakwie wylądowała mapa Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka, to po niej wędrował ostatnio mój palec wskazujący przy okazji tworzenia kolejnego postu #ParkiCyklicznie, na profilu wielkopolskich parków krajobrazowych. Pozwolę więc go sobie tutaj przytoczyć, żeby nie musieć wspinać się na wyżyny literackie ze słownikiem synonimów w ręku.

Północna część Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka skrywa relikty średniowiecznego miasta Zwanowo (dziś Dzwonowo, przysiółek wsi Niedźwiedziny), położonego w dolinie Dzwonówki. Niesamowitego odkrycia dokonali w 2014 roku archeologowie, którzy analizując zdjęcia lotnicze obszaru, dostrzegli różnice w wysokości i barwie dojrzewających w tym samym czasie roślin uprawnych. Charakter i rozkład przestrzenny różnic, wskazywał na istnienie pozostałości zabudowy w specyficznym układzie urbanistycznym miasta z XIV – XV wieku. Właścicielami miejscowości byli przedstawiciele wielkopolskiej elity politycznej, Dobrogoście z Dzwonowa z rodu Nałęczów. Lokalizacja miasta z pewnością nie była przypadkowa. Przez tereny puszczy przebiegały arterie komunikacyjne, którymi wędrowały orszaki i kupcy zmierzający w kierunku Poznania, Gniezna i okolicznych siedzib rycerskich. Sama rzeka Dzwonówka tworząca niegdyś liczne rozlewiska, dostarczała ludności pożywienie i zabezpieczała przed ewentualnymi najazdami niechcianych gości. Obliczono, że miasto składało się z 30 zabudowanych działek mieszczańskich, które mogło zasiedlać do 165 mieszkańców. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w Biuletynie Parków Krajobrazowych Wielkopolski oraz na stronie poświęconej znalezisku.

Wstępna rekonstrukcja układu działek mieszczańskich i głównej arterii komunikacyjnej.

Źródło: Biuletyn Parków Krajobrazowych Wielkopolski 2015

Rekonstrukcja komputerowa fragmentu Dzwonowa.

Źródło: www.wagrowiec.eu/pl/aktualnosci/zaginione-miasto-dzwonowo

Taka sytuacja. Teoria teorią, ale po obejrzeniu zdjęć lotniczych i doświadczeniu z reliktami przeszłości takimi jak kurhany czy grodziska, wiedziałam czego mogę mniej więcej spodziewać się w samym terenie. Czyli niczego spektakularnego. Jednak gdy będąc uzbrojoną w (podstawową) wiedzę, stałam na środku pozornie płaskiego pola po kolana w zbożu i widziałam te kilka ledwie dających się dostrzec w przestrzeni kopczyków, to czułam po laicku genius loci.

Dzwonówka

Tymczasem Puszcza Zielonka i okolice żyją pełnią lata - przyrodniczo i krajobrazowo. Dolinne okolice Dąbrówki Kościelnej i pola wokół Niedźwiedzin, przeżywają swoisty boom kwiatowy i kolorystyczny, zapraszając wszystkie okoliczne bzyczące do zapylania i zbierania czego dusza zapragnie. Przekwitłe jakiś czas temu drzewa owocowe powoli zbierają się do wydania owoców. A w lesie stukoty i trzaski, gdzieniegdzie można jeszcze usłyszeć podśpiewywanie.